Column van Toon: De taal van mien traone en miene lach
‘t Bezej is keihel: ich höb de laeftied bereik wo-op de herinneringe aan ‘t sjpele mit mejsje zjwart-wit zeen gewore. Nao 24 lentes mót ich mich drök gaon make euver de zakes die ich lang veur mich oet höb gesjaove, ómdat ze lang neit tot miene welt beheurde: ein vaste baan, ein hoes, ein hypotheek. Zónger twiefel beginne mien veurtplantingsorgane zich óngertösje ouch aaf te vraoge of ze neit èns serieus werk mótte gaon verrichte, in plaatsj van allein mer róndjóm te lanterfante: is ‘t neit tied óm veur naogesjlag te zörge ?
Nae, bäök mien brein, dat kènt nog waal effe wachte. Eigelik ein opluchting, want ich mót d’r veurluipig neit aan dènke dat ‘t gesjreef van kènjer mien hoes zou völle en ouch in de edel kuns van ‘t luierversjeune zou ich geine oetblinker zeen.
Daonaeve zou dan de vraog opkómme: in welke taal mótte die naokómmelinge opgevoed waere ? Is dat ‘t Holles, de taal van mien dènke en dagelikse doon en de taal van mien vriendin, of is dat ‘t Limburgs, de taal van mien jeug, van mien traone en miene lach ?
Volges Limburgse consultatiebureaus is ein combinatie van allebei ‘t bèste. Óngerzuike höbbe namelik dèkser aangetoond dat tweetaligheid ein veurdeil is bie de óntwikkeling van ‘t taalgevuil bie kènjer en van hun woordesjat. Ouch ‘t Limburgs in peutersjpeelzale en kènjeropvangcentra mót óm die rae volges taalóngerzuikesj gesjtimeleierd waere.
‘t Ènnigszins getwiefel euver de vraog in welke taal ein mini-mich grootgebrach mót waere, verdwient door dit neit te weerlègke argumènt es sjnee veur de zón. Ein oetgesjtaoke tóng veur alle landjsmen die Limburgers sjpottend nao meine te mótte doon, eine dikke middelvinger veur die die lache nao de televisie, es dao in ‘t journaal op sjtraot nao de meining van eine Limburger wurt gevraog.
Mit ózze bi-linguïstiek vilt neit te sjpotte, mit ós gewéldig grammaticaal inzich en ózze imponeierende woordesjat zeen veer jederein op taalniveau de baas. Ha ! Mien kèndj, de groothertog van de grammatica. Buig ! Buig allemaol veur de sire van de syntaxis !
Oei, geveerlik. Ich krieg d’r zin in, mirk ich. Dao sjteit mich noe mer ein dènk te doon: d’rveur wake dat ich de horrorveuroetzichte van besjadiging van ‘t trómmelvlies en volgesjete poepbókse neit vergaet. Daonao zeen ich waal weier wiejer.
Door Phil Schaeken vanoet ‘t Holles euvergezat in ‘t Zittesj