Rondje Veldeke: Bezoek aan de Kring Sittard

Na een kort maar ijzig koud wandelingetje door de mooie straten van de oude kern in Sittard, kregen wij een warm welkom in Café Schtad Zitterd (www.schtadzitterd.nl).

Veldeke Zitterd, 188 leden rijk, wil het Limburgs en het Zittesj en zijn volkscultuur in het bijzonder bevorderen en verder ontwikkelen. Zij doen dit door het organiseren van activiteiten en het ondersteunen van initiatieven en activiteiten van anderen in samenwerking met veel andere organisaties en mensen van binnen en buiten Sittard én de Provincie. In de afgelopen jaren organiseerde Veldeke Zitterd diverse keren de stjoumcursus Zittesj; de quiz “Ich hawt van Zitterd”; het Groot Zittesj Dictee; de Zittesje mès, kennen ze de periodiek verschijnende kroniek “Dao wo ich gebaore bèn” en zag zeer recent een nieuwe loot aan de boom van dialectleesplankjes het levenslicht: het Zittesj Laesplenkske.

Oude bokken en groene blaadjes

Het gesprek ging al snel over “oude bokken en groene blaadjes”, maar dan wel in Veldeke-verband hetgeen betekent dat onder deze blaadjes iedereen jonger dan 55 jaar wordt begrepen. Verjonging en vernieuwing zijn belangrijke onderwerpen voor het bestuur van Veldeke Zitterd. Een bestuur dat zich een paar jaar geleden opnieuw heeft uitgevonden en een echte verjongingsslag heeft gemaakt. Enerzijds een gevolg van de bestuurlijke omstandigheden van dat moment, anderzijds “was het ook een kwestie van mazzel”. Een energiek, gemotiveerd en gemêleerd gezelschap, met een gezamenlijk motto: “Spreek Sittards, Schrijf Sittards, Denk Sittards”. Bestuursleden Erik Meulmeester en Cor Baltis waren helaas verhinderd, maar bij deze stellen we de overige bestuursleden graag aan u voor.

Carina Daniels (44) trapt de voorstelronde af. Sinds drie jaar een actief bestuurslid, met haar roots in het basisonderwijs waar zij leerkracht is. Via haar nicht bij Veldeke terecht gekomen en dat was geeneens zo bijzonder want “mijn hele familie is altijd erg begaan geweest met de Limburgse en in het bijzonder de Sittardse cultuur”. Taligheid zit haar in het bloed en dus ook het “plat”. Carina heeft zich ten doel gesteld om mensen te enthousiasmeren voor Veldeke en ook thuis wordt dialect gesproken en geappt met de kinderen.

Al snel na haar komst bij Veldeke werd binnen het bestuur nagedacht over nieuwe activiteiten die ook jongeren aanspreken. Zo bedacht men een variant op het “Ik hou van Holland”-concept en na vier edities van het verenigingsspel “Ich hawt van Zitterd” voor verenigingen, kan wel geconcludeerd worden dat het een succesformule is. Carina neemt de rol van Linda de Mol voor haar rekening en ook de vier cafés waar zij het spel onder laten rouleren zijn inmiddels enthousiast. Reclame gaat via social media, pers en natuurlijk mond-tot-mond reclame. Het aantal bezoekers is afhankelijk van de vereniging (wie nemen zij mee) en de avond (bijvoorbeeld koopavond of niet) maar iedereen die er is, is hartstikke enthousiast.

Christianne Bergmann-Göttgens (50) is sinds 2016 bestuurslid, in Sittard opgegroeid en heeft door haar opa nog echt het oud-Sittards geleerd. Ze is van huis uit chemicus en samen met haar man heeft zij op verschillende plaatsen gewoond, maar Christianne is altijd Sittards blijven praten met haar kinderen. Gelukkig verhuisden ze weer terug naar haar geliefde Sittard en enige tijd na hun terugkeer kwam ze Carina tegen bij de tennisles. En de rest van het verhaal is, om het zo maar te zeggen “Veldeke historie”. Samen met Piet en Cor maakt ze o.a. het boekje “Dao wo ich gebaore bèn” dat twee keer per jaar verschijnt.

Piet Deeder (uit 1945) is de helft van een tweeling, komt uit een gezin met vijf en heeft altijd in de buurt van het station gewoond. Jarenlang heeft hij op de Steenweg gewoond en geleefd en ook – vanaf 1969 – een kantoorboekhandel gehad. Boek- en Kantoorvakhandel Deeder is altijd een begrip geweest in Sittard, maar sinds vier jaar geniet Piet heerlijk van zijn pensioen. In 1985 is hij benaderd om Veldeke Zitterd op stevige wijze nieuw leven in te blazen hetgeen, mogen we wel stellen, prima gelukt is. Piet is voorzitter a.i. en geniet met volle teugen van de nieuwe verenigings- en bestuursaanwas en van de activiteiten die samen worden ondernomen.

Patrick Werdens (50) is secretaris/penningmeester, vanaf 1993 in het bestuur en is getrouwd met een echte Sittardse. Samen hebben ze twee kinderen die beiden op speciaal onderwijs hebben gezeten en vanwege een spraakstoornis veel logopedie hebben genoten. Dientengevolge werd het Nederlands de voertaal van de kinderen. Dat sloeg echter om toen de spruiten er op de camping achter kwamen dat de “buren” hun niet konden verstaan (en dus ook niet konden luistervinken) als ze “zoals pap en mam zouden praten” (dialect dus). Vanaf dat moment is de oudste overgestapt op het Sittards en bij de jongste wordt daar ook aan gewerkt!

Patrick is initiator van “Het Groot Zittesj Dictee” dat volgend jaar weer navolging krijgt, gelet op de grote belangstelling voor de “Stjoumcursus Zittesj”. Patrick vertelt, dat hij bij de stoomcursus focust op het “hoe” maar dat er bij de stoomcursus ook veel gediscussieerd wordt over het ”waarom“ c.q. de bekende spellingsdiscussie. Christianne haakt aan en vertelt dat Bart Vissers uit Venlo dezelfde ervaring heeft en inmiddels in het programma rekening houdt met de tijd die nodig is om de discussie even te laten gaan want vaak is dat even nodig. Patrick stuurt ook de commissie kerkelijke vieringen aan, verantwoordelijk voor de Zittesje Mès en Krismiddig.

Roger Claessen (53) is ruim een jaar bestuurslid en echt uit de Sittardse klei getrokken. Zijn ouders hadden een notenzaak in Sittard in opvolging van de groentezaak van opa en oma. Roger werkt bij Stork maar is niet alleen professioneel met techniek bezig, want hij is ook “hoofd technische dienst” en “hoffotograaf” van Veldeke Zitterd. Hij is door Piet bij Veldeke betrokken en het voelde vanaf dag één aan als een warm bad. Zijn vrouw is ook geboren in Sittard en samen hebben zij twee Hollandse herders, die ook luisteren naar het Sittards.

Ralph Schaeken (44) is geboren en getogen in Sittard en woont, na een paar jaar in het buitenland vertoefd te hebben, alweer ruim 10 jaar in Sittard-Geleen. Hij gaat binnenkort een nieuwe professionele uitdaging aan, heeft twee jonge kinderen, talloze actieve lidmaatschappen van verenigingen en is ook reeds drie jaar bestuurslid van Veldeke Zitterd. Altijd al geïnteresseerd in taal geweest en hij probeert elke week een Limburgse uitspraak of gezegde in het Sittards te publiceren. Het aspect tijd is wel een dingetje. En nu er binnenkort een nieuwe baan aan de orde is, wordt dat de komende tijd nog lastiger. In de toekomst zal hij keuzes moeten maken, dat realiseert hij zich, maar hij wil super graag bij de activiteiten betrokken blijven. Dialect staat hoog in het vaandel en is met de paplepel, door vooral pap, ingegoten. Discussie over verjonging en minder spankracht speelt ook in andere verenigingen geeft Ralph aan. Hij adviseert dat bij de zoektocht naar verjonging, oudere bestuursleden vooral ook eens de kinderen, neven en nichten moeten vragen en enthousiasmeren. Niet alleen binnen de eigen vriendenkring blijven zoeken, want dan krijg je nooit verjonging.

Zittesj doorgeven aan volgende generaties

Ron geeft aan dat de huidige jongere generatie naast werk ook veel verplichtingen rond de hobby’s voor hun kinderen heeft waardoor er weinig tijd meer overblijft voor andere dingen. Carina wil onderstrepen dat dat echt niet voor de gehele generatie geldt, maar je moet wel iemand weten te raken zodat hij of zij iets kan doen waar het hart ligt. Christianne geeft aan dat het ook scheelt als je kinderen al wat ouder zijn, dan gaat het toch wat makkelijker om tijd te maken voor hobby’s. Ralph sluit af met de opmerking dat het Zittards hem heel dierbaar is en hij het belangrijk vindt om door te geven aan volgende generaties. Na een uitgebreide discussie over governance en lidmaatschap versus donateurschap, werd het langzaam tijd om afscheid te nemen. Wij praten graag over al deze onderwerpen door op de Veldeke Limburg heisessie op 4 januari 2019.

En ook hier mochten we niet met lege handen vertrekken. Met de nodige Sittardse literatuur, het Zittesj Laesplenkske en een uitnodiging om in ieder geval met halfvasten krombroodjes te komen rapen werd de vergadering gesloten.

Zitterd bedankt en we zien elkaar op de Kollenberg of zo veel eerder!

Christine van Basten-Boddin en Ron de Louw
Voorzitter en Secretaris Veldeke Limburg